Według najnowszych szacunkowych danych Banku Światowego w Kazachstanie wydobywa się już 19 z 34 surowców krytycznych ważnych dla gospodarki Unii Europejskiej. Kolejne złoża, m.in. kobaltu, wolframu i litu, można zacząć eksploatować po dokonaniu niezbędnych inwestycji w infrastrukturę. W czerwcu planowane jest misja i prezentacja polskich firm podczas jednego z najważniejszych regionalnych wydarzeń MINING WEEK w Karagandzie. Organizuje ją spółka EXPO Katowice.
Kazachstan, położony w sercu Azji Środkowej, po cichu zostawia znaczący ślad na światowym krajobrazie inwestycyjnym. W ciągu ostatniej dekady przeszedł głęboką transformację, stając się kuszącym kierunkiem dla inwestorów. Ewolucję tę przypisuje się połączeniu strategicznego położenia geograficznego i obfitych zasobów naturalnych z polityką proinwestycyjną kazachskiego rządu[1].
– To dla nas szansa – podkreśla Iwona Gramatyka, prezes zarządu EXPO Katowice, która w tym półroczu organizuje misję polskich firm do Kazachstanu. – Doskonale zdajemy sobie sprawę, że przemysł wydobywczy w tym kraju stoi przed licznymi wyzwaniami i mierzy się z problemami, które nie są obce polskim firmom wydobywczym. Silna konkurencja, kwestia energochłonności, koszty pracy, skomplikowana logistyka i wreszcie brak specjalistów. W każdej z tych dziedzin zarówno polskie uczelnie, jak i firmy, i to nie tylko ze Śląska, mogą podzielić się swoimi doświadczeniami i w ten sposób pomóc – dodaje.
Kazachstan przygotowuje się do przeprowadzenia na szeroką skalę badań geologicznych i geofizycznych, które mają objąć obszar ponad 400 tys. km2. Kraj planuje również wprowadzenie licznych ulg podatkowych i szeregu zachęt inwestycyjnych dla firm zainteresowanych sektorem wydobywczym i przetwórczym.
Rzeczywiście, bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) odnotowały imponujący wzrost.
Do końca 2022 r. napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Kazachstanu wyniósł 28 mld dol. – to o 17,7% więcej w porównaniu z 2021 r. (23,8 mld dol.). Do najważniejszych inwestorów należą przede wszystkim firmy holenderskie i amerykańskie. Warto również podkreślić, że zaangażowanie zagranicznych przedsiębiorstw nie ogranicza się do sektora wydobywczego, ale obejmuje także przemysł, usługi, rolnictwo i nieruchomości.
Strategiczne położenie geograficzne Kazachstanu jest kluczowym czynnikiem wpływającym
na jego atrakcyjność dla inwestorów. Umiejscowiony na skrzyżowaniu Europy i Azji, kraj ten, stanowi najważniejsze połączenie między dwoma głównymi kontynentami, co czyni go atrakcyjnym ośrodkiem handlu międzykontynentalnego i integracji gospodarczej. Ta wyjątkowa lokalizacja przekształciła Kazachstan w kanał dla globalnych inwestorów.
– Dlatego chcemy zainteresować polskie firmy obecnością na kazachskim rynku: zarówno nawiązywaniem relacji handlowych czy kooperacji w produkcji, jak i realizacją wspólnych przedsięwzięć biznesowych. Nie zapominajmy, że przedsiębiorstwa, które byłyby zainteresowane zrealizowaniem bezpośredniej inwestycji w Kazachstanie poprzez kupno istniejącej na tamtym rynku firmy lub utworzenie własnej spółki, mogą skorzystać z różnych ofert wsparcia ekspansji
– dodaje pani prezes.
Możliwości w tym zakresie daje choćby zarządzany przez PFR TFI Fundusz Ekspansji Zagranicznej, który w ostatnich latach współfinansował ekspansję zagraniczną polskich firm m.in. w Rumunii, Niemczech czy Stanach Zjednoczonych.
Sentymenty i pomysłowość wspierają współpracę
To, że Polska nie jest mocarstwem, które może sobie pozwolić na prowadzenie dyplomacji ekonomicznej, nie pozbawia nas szans na rozwijanie obecności na rynku republik środkowoazjatyckich. Mamy przecież doskonałe uczelnie techniczne. Ich absolwentów możemy bez trudu znaleźć nie tylko w Wietnamie czy Mongolii. Ponadto historyczne uwarunkowania stworzyły dziwną wspólnotę losów między naszym krajem a Kazachstanem – Polska jest tutaj silną i dobrze kojarzoną marką. Warto to wykorzystać.
Odkąd Kazachstan został ważnym elementem inicjatywy TRACECA (transport corridor Europe–Caucasus–Asia), stał się bliższy Europie. Dzięki współdziałaniu wielu państw powstał szlak logistyczny.Trasa do Kazachstanu lub dalej,do Chin, prowadzi przez Słowację, Węgry, Rumunię, a stąd do portu w Warnie. Następnie promem do gruzińskiego Batumi i kaspijskiego portu Alyat w Azerbejdżanie, położonego na południeod Baku. Kolejnym etapem podróży jest port Kuryk w Kazachstanie. Potem trasa prowadzi w głąb Kazachstanu lub do terminalu Chorgos na granicy z Chinami[2].
– Kazachstan zapowiada imponujące inwestycje w rozbudowę linii kolejowych. W najbliższych latach ma ich powstać ponad 1300 km. Polskie firmy, dzięki doświadczeniu i olbrzymiemu potencjałowi branży, mogą skorzystać na rozwoju infrastruktury kolejowej w Kazachstanie – twierdzi prezes Iwona Gramatyka. – Jestem przekonana, że obecność jest kluczem do budowania relacji, które przekładają się na biznes. Stąd nasza misja do Kazachstanu. Zachęcamy do udziału w niej te polskie firmy, które chcą inwestować w rozwój sprzedaży i myślą o ekspansji zagranicznej.
Opublikowany w listopadzie 2023 r. raport Kierunek: Wschód. Aktualne trendy i atrakcyjne kierunki ekspansji zagranicznej w obliczu zawirowań geopolitycznych, opracowany przez PwC i PFR TFI
we współpracy z KUKE, zaliczył Kazachstan do grupy najbardziej atrakcyjnych krajów dla polskich inwestycji zagranicznych. Eksperci Banku Światowego sądzą, że w tym azjatyckim kraju na odkrycie czeka jeszcze przeszło 5000 niezbadanych złóż surowców naturalnych, o wartości ponad 46 bln dol. Do 2029 r. Kazachstan planuje zwiększenie wydobycia surowców mineralnych o 40%. Polskie firmy ze swoim doświadczeniem i zapleczem mogą odegrać na tamtym rynku istotne znaczenie.
[1] https://astanatimes.com/2023/11/kazakhstans-rise-as-premier-global-investment-hub/, dostęp: 14.02.2024.
[2] https://www.wnp.pl/logistyka/udany-test-nowego-szlaku-tranzytowego-do-azji-omija-rosje,771185.html, dostęp: 14.02.2024.